‘Onkruid’ onder geraniums

In het meinummer 2008 van P&G Nieuws! schreven Frida Waasdorp en Rein ten Klooster over Geranium lucidum respectievelijk G. robertianum als ‘onkruid’ onder de geraniums. Maar er zijn meer geraniums die zo bestempeld worden. Neem Geranium molle, de zachte ooievaarsbek en G. pusillum, de kleine ooievaarsbek. Over deze twee sterk op elkaar lijkende geraniums schreef Frida Waasdorp in P&G Nieuws!, maart 2010, door de webredactie lichtelijk bewerkt zonder de inhoud geweld aan te doen.

Geranium molle
Is een één- of tweejarige plant, algemeen voorkomend in ons land. G. molle komt voor in heel Europa, Zuidwest-Azië en is in de Verenigde Staten geïntroduceerd. Het is een plant die voorkomt op droge grazige plaatsen, braakliggende grond, bermen en dijken, ruigten en in de duinen, maar ook in gazons. In de Nederlandse Oecologische Flora (uitgave KNNV/IVN) worden o.a. dauwbraam en vijfvingerkruid (Potentilla reptans) genoemd als gezelschap in de duinen en veld-ereprijs (Veronica arvensis) en madeliefje (Bellis perennis) als gezelschap op grazige plekken.

Geranium molle - © foto: Frida Waasdorp
Geranium molle – © foto: Frida Waasdorp

G. molle heeft, met zijn kleine roze bloemen en het fraaie ronde, diep ingesneden blad, voor mij iets vertederends. Omdat er in onze tuin veel verschillende geraniums groeien, leek het me leuk om ook G. molle in de tuin te hebben. We hebben dan ook heel wat pogingen gedaan om de plant in ons grasveld te krijgen. We namen hem o.a. mee uit wegbermen en om geen gat voor een pol in het gras te hoeven graven, werd de plant in een pot gezet in de hoop dat hij zich in het gras zou uitzaaien. Dat gebeurde niet. Vorig jaar zomervakantie pasten wij op huis en tuin van de buren en wat stond daar in het gras: Geranium molle, tenminste dat dacht ik op het eerste gezicht. De buurman die geen ‘onkruid’ in zijn tuin wil, had niet het minste bezwaar dat er een polletje uitgegraven werd. Plantje weer in de pot op een hoekje van het gras gezet. Na de winter was er geen Geranium meer in het potje te bekennen, duidelijk éénjarig! Maar afgelopen zomer hadden we op een paar plaatsen een lief klein geraniumpje in het gras staan, dat na iedere maaibeurt weer braaf ging bloeien. Ik heb het plantje nog eens goed bekeken, maar het bleek niet G. molle te zijn, maar G. pusillum!

Geranium pusillum
Eenjarige plant die algemeen voorkomt in ons land. G. pusillum komt verder voor in een groot deel van Europa, in Zuidwest – Azië tot aan de Himalaya en is ingevoerd in Noord-Amerika en Chili. De plant komt voor op omgewerkte grond, akkers, grasvelden, braakland, dijken, langs heggen en spoordijken. Het is de meest stikstofminnende Nederlandse Geranium.

Geranium pusillum (zie ook voetnoot, red.) ©: Rein ten Klooster
Geranium pusillum (zie ook voetnoot, red.)
©: Rein ten Klooster

G. molle en G. pusillum lijken erg veel op elkaar. Beide planten hebben kleine roze bloemen, maar die van G. pusillum zijn net wat kleiner (amper een halve centimeter, de kleinste bloemen binnen het geslacht Geranium). De bladeren, vooral de rozetbladeren, van beide planten vertonen grote overeenkomst (rond en ingesneden), maar binnen de soorten komen ook verschillen voor. Het onderscheid tussen de twee soorten zijn de haren op de stengels, bladstelen en bloemstelen. G. molle heeft zowel lange als korte haren, G. pusillum alleen korte haren. Er is ook verschil tussen de kleur van de binnenkant van de stempels: bij G. molle is dat paars, bij G. pusillum geelachtig.

Tuinboeken noemen de planten niet geschikt voor de tuin of noemen ze gewoon onkruid. Ook Peter E. Yeo noemt beide planten in zijn boek “Hardy Geraniums” onkruid. Beide geraniums horen thuis in de Pyrenaicum Groep. Yeo vermeldt dat G. molle en G. pusillum met elkaar kunnen kruisen, maar vermeldt ook dat ze beide kunnen kruisen met G. pyrenaicum.

Omdat beide geraniums als onkruid te boek staan, zijn ze niet in een catalogus van een kweker te vinden. In dit verband sprak de achterkant van het kalenderblad van 6 januari 2010 van de Tuinscheurkalender onder het opschrift “De tijden veranderen” zeer aan. De strekking van het verhaal was dat planten die twintig jaar geleden als een lastig onkruid beschouwd werden, b.v. zevenblad, nu in een moderne natuurtuin geen aanstoot meer geven: “De grens tussen kruid en onkruid is vervaagd”. Wie weet vinden we Geranium molle over een aantal jaren in een catalogus. De bloemen van Geranium pusillum zijn waarschijnlijk te klein om ooit als tuinplant in aanmerking te komen.

 

Naschrift webredactie:
Helaas waren we niet in de gelegenheid om een geschikte afbeelding te plaatsen van Geranium pusillum, illustratief voor dit verhaal. De auteur kreeg daar destijds al geen toestemming voor van de rechthebbende(n).

Voetnoot webredactie 01-02-2013:
Naar aanleiding van dit verhaal stuurde Rein ten Klooster ons een foto van G. pusillum, die hij dicht bij huis, aan de oostkant van Breda, fotografeerde langs de kant van de weg in zandgrond.

copyrighted

6 reacties op “‘Onkruid’ onder geraniums

  1. Ik stak een tijdje terug uit ons gazon of uit een bloemenborder een baby-plantje dat op onze geranium versicolor lijkt, maar net even anders van blad, iets zachter. Nu zag ik vanochtend het stekje bloeien met het meest allerschattigste kleine roze bloemetje, gelijkend wel op onze al in de tuin (aangekochte en uitzaaien de) geranium. Ik zei nog tegen mijn man: kijk, het lijkt wel op een geranium, maar ik denk dat ik onkruid heb opgepot. Maar hij is wel heel schattig. Blij dat ik met Google deze pagina vond. Voorlopig mag het plantje zeker nog blijven. Gr. Debbie

    1. Beste Debby,

      Bedankt voor je bericht en ervaring met deze plant.
      Het zou ook een erodium kunnen zijn, maar dat is op afstand èn zonder foto moeilijk te beoordelen. We denken dan aan Erodium cicutarium. Hier en hier wat info over dit plantje.

      Erodium kennen we ook als Reigersbek en Geranium als Ooievaarsbek.

  2. Tegenwoordig te koop als bodembedekker bij diverse tuincentra en kwekers. Dus heeft de stap van onkruid naar kruid al gemaakt, lijkt het.

Laat een antwoord achter aan FC ZERKEGEM Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.